Volg ons
Search
Close this search box.

Cliëntvertegenwoordiger

Je handtekening zetten bij de bank, een aankoop doen in de winkel of beslissen over je eigen zorg. Doodnormaal toch, het is toch jouw leven? Maar wat als je nu een verstandelijke beperking hebt en moeite hebt om deze beslissingen zelf te nemen? Simpelweg omdat je hier onzeker over bent of het gewoon echt niet kunt?

Het grootste deel van onze cliënten is niet in staat zelfstandig beslissingen te nemen over materiële en/of immateriële zaken. Een kleinere groep kan dit (gedeeltelijk) wel zelfstandig, al is hulp altijd welkom. Voor de grootste groep zullen echter anderen hen bij het nemen van dergelijke beslissingen moeten helpen of de beslissing voor hen nemen. Hiervoor zijn juridisch drie mogelijkheden: ondercuratelestelling, onderbewindstelling en mentorschap. Vaak vervult familie deze rol, soms worden externen ingeschakeld.

Ben je als cliënt nog geen 18 jaar dan nemen je ouders of voogd standaard alle beslissingen voor je. Dit noemen we ouderlijk gezag of voogdij. Vanuit S&L Zorg richten we ons dan tot hen. Echter wanneer je meerderjarig bent, ben je voor de wet juridisch zelfstandig.

Ondercuratelestelling

Vanaf 18 jaar kan een persoon onder curatele worden gesteld. Een curator mag beslissingen nemen over de materiële en immateriële belangen van de curandus (de persoon die onder curatele is gesteld). Dit houdt in dat de curator verantwoordelijk is voor bijvoorbeeld het beheer van geld en bezittingen van de curandus, maar ook de belangen van de curandus behartigt wanneer het gaat over diens welzijn, bijvoorbeeld welke verzorging nodig is of welke dagbesteding aansluit. De mentor vertegenwoordigt de cliënt alleen in zaken van verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding. Mentorschap kan gecombineerd worden met onderbewindstelling, waardoor zowel de materiële als de immateriële belangen van de cliënt vertegenwoordigd worden.

Volledig zelfstandig

Sommige cliënten zijn volledig zelfstandig: zij staan niet onder curatele, hebben geen bewindvoerder of mentor. Dit houdt in dat zij binnen de grenzen van de wet volledig kunnen doen en laten wat zij willen.

Advies S&L Zorg

S&L Zorg adviseert om bewust stil te staan bij waar de cliënt belang bij heeft en welke ondersteuning hem of haar het meeste in zijn kracht laat. Hoe tegenstrijdig het ook klinkt, maar soms kan een beperking van bewindvoering juist vrijheid bieden. Denk er in ieder geval goed over na!

Onderbewindstelling

Vanaf 18 jaar kan een cliënt ook onder bewind worden gesteld. Een bewindvoerder heeft veel minder vergaande bevoegdheden dan een curator. Een bewindvoerder beheert alleen de financiële zaken van de cliënt. Zowel een curator als een bewindvoerder moet zich periodiek bij de kantonrechter verantwoorden aangaande het financiële beheer.

Vrijwilligers wandelen

Hans van Perge is voorzitter van de stichting Mentorschap West-Brabant. In de tijd dat hij nog werkzaam was bij S&L Zorg is hij nauw betrokken geweest bij de oprichting van de stichting. Wat is een mentorschap en wat betekent het voor een cliënt en betrokkenen? Hans van Perge geeft ons een toelichting.

“Mentorschap is gebaseerd op wetgeving. Vroeger kon een cliënt enkel onder curatele worden gesteld, daar is men op teruggekomen. Er zijn namelijk veel mensen die op bepaalde terreinen wel zelf beslissingen kunnen nemen, en onder curatele stellen is dan te zwaar. Daarom is in 1995 het mentorschap geïntroduceerd.”

“Het mentorschap is er voor mensen met onvoldoende regie over het eigen bestaan, met name voor mensen met een verstandelijke beperking, dementerenden en mensen in de psychiatrie. Het wordt altijd uitgevoerd in combinatie met bewindvoering. Een mentor staat los van de financiële beslissingen van een cliënt. Daarvoor zijn bewindvoerders. Dat is om de verhoudingen zuiver te houden. Als ik een financieel vraagstuk krijg voorgelegd, dan zet ik dit ook meteen door naar de bewindvoerder.”

“Vanuit mijn oude functie bij S&L Zorg ben ik in 2006 betrokken geweest bij de totstandkoming van Mentorschap West-Brabant. We hebben toen samen met GGZ-WNB, SDW, TanteLouise en Groenhuysen opgetrokken. Inmiddels zijn er in Nederland twaalf regionale stichtingen, die samenkomen onder de koepel Mentorschap Nederland. Ik zit nog steeds in het bestuur en ben daarnaast mentor van twee cliënten. Een cliënt van S&L Zorg en een oudere, dementerende man. De stichting inventariseert wie er een mentor nodig heeft, wie er hulp kan gebruiken. Vaak komt een cliënt via een zorginstelling bij ons terecht.” “We gaan dan kijken of er een goede match mogelijk is. In de eerste plaats gaat de voorkeur uit naar eerste en tweedegraads familieleden die de belangen van een cliënt behartigen, zij kennen de betrokkene meestal het beste. Lukt dat niet, dan is er het mentorschap.”

“Uiteraard zijn er diverse eisen aan het mentorschap verbonden. Zo is een Verklaring Omtrent Gedrag verplicht en moeten wij rapporteren aan de stichting. Deze rapporteert weer aan de rechtbank. Verder moet een mentor minimaal MBO geschoold zijn en een cliënt ongeveer één keer per maand zien. Met de cliënt van S&L Zorg maak ik zelf regelmatig afspraken. Hij komt ook altijd rond mijn verjaardag een stuk taart eten bij mij thuis, etc. De mentoren volgen ook een basiscursus waarin zij extra informatie en kennis opdoen over bepaalde onderwerpen. Hierbij kun je denken aan welke bevoegdheden heb ik als mentor, welke rechtskennis heb ik nodig in mijn rol? Deze cursus is ook toegankelijk voor familieleden, die nog wel zelf de besluiten als mentor nemen, maar hier wat hulp bij kunnen gebruiken.”

“En er zitten ook grenzen aan het mentorschap. Je kunt niet over alles adviseren en besluiten als de cliënt dit zelf niet kan.”

“De essentie van het mentor zijn, is besluiten nemen in het licht van de cliënt zelf. Wat zou de cliënt ervan vinden, niet wat ik ervan vind. De kunst is om bij zaken die een besluit nodig hebben, te kijken waar en hoe een cliënt zelf een beslissing kan nemen, en waar dat niet mogelijk is een besluit te nemen namens de cliënt.” Meer informatie over mentorschap of zelf mentor worden? Kijk dan eens op www.mentorschapwestbrabant.nl

Financiële bewindvoering

Als een cliënt niet zelfstandig over zijn financiële zaken kan beslissen, wordt er een bewindvoerder aangesteld. Nel Musters, van SBM Halsteren, legt uit wat SBM voor de bewoners van S&L Zorg doet.

“Wij helpen mensen, die hun geldzaken zelf niet kunnen regelen, met het financiële beheer van hun inkomen en vermogen. Onze stichting kent drie soorten dienstverlening:

– SBM wordt door de kantonrechter aangesteld als bewindvoerder.
– SBM wordt door een familiebewindvoerder gevraagd om de administratie te verzorgen.
– SBM sluit een Vrijwillige Beheerovereenkomst met de cliënt zelf.

Bij de klanten van S&L Zorg is het vaak zo dat familie van een cliënt wel zeggenschap wil houden over het geld, maar de administratie te ingewikkeld vindt. Zij zijn dan op papier de bewindvoerder, SBM verzorgt de administratie voor de familie. S&L Zorg stuurt familie/verwanten vaak bij het eerste contact naar ons door. Dan kijken we samen wat voor hen de ideale situatie is rondom het beheer van de financiën van de cliënt.”

“SBM opent een beheerrekening voor een cliënt waar alleen SBM toegang toe heeft. Op deze rekening staat een saldo, een deel spaarrekening en een deel inkomsten. Ik heb als bewindvoerder een totaalbeeld van wat er binnenkomt bij een cliënt, wat hij of zij besteedt, etc. De cliënt (of de familiebewindvoerder) ontvangt elke maand een overzicht van deze rekening. De cliënt behoudt zijn eigen privérekening waarop SBM iedere week een vast bedrag overmaakt.”

“In de financiële begeleiding van een cliënt heb ik vooral mailcontact, veelal met de begeleiding. Inkomsten en uitgaven kun je vaak voor een langere tijd vaststellen en het overmaken gaat automatisch. Uiteraard heb ik met een nieuwe cliënt wel eerst een persoonlijk gesprek. Daarin leg ik dan uit wat de cliënt, maar ook de begeleiding, van mij kunnen verwachten.”

Meer weten over vertegenwoordiging? Kijk dan eens op www.goedvertegenwoordigd.nl

Ook leuk om te lezen!

Vorige
Volgende
Ga naar de inhoud