Bij kinderen met een verstandelijke beperking kan het spontaan aanvoelen van het kind wat moeilijker zijn. Ook komt het voor dat ouders een tijd lang in onzekerheid verkeren over wat er precies met hun kind aan de hand is. Het delen van ervaringen met andere ouders verloopt ook moeilijker als je eigen kind een verstandelijke beperking heeft. Bij S&L Zorg wonen ongeveer zestig jonge cliënten, kinderen, tieners en twintigers. Ze wonen verspreid over alle woningen, met de focus op een paar woningen in het bijzonder. Het is een bijzondere groep bewoners, van verschillende niveaus. Allemaal rond een leeftijd waarop ze voor het eerst uit huis gaan en ouders ze wat meer los gaan laten.
We doen het samen
Als ouder ken je je kind het beste. Intuïtief voel je aan wat goed is of wat er wordt bedoeld. Wat dat precies is, is soms best lastig te beoordelen als er ontwikkelingsproblemen aanwezig zijn. Daarom vinden we de samenwerking met de ouders zo belangrijk bij S&L Zorg. We stellen vragen als: Wat heeft uw kind nodig? Wat kunnen wij bieden? We geven ook aan wat wij hen kunnen bieden. Vanaf het begin worden de verwachtingen van elkaar naar elkaar uitgesproken. Er is veel focus op samenwerking.
Je kind uit huis
“Niets is zo moeilijk als het moment waarop je als ouder beseft ‘het gaat niet meer, ik kan het niet meer alleen’. De beslissing die volgt, om je kind ergens anders te laten wonen en verzorgen, is tegenstrijdig met je gevoel. Maar verstandelijk beperkte kinderen gaan natuurlijk niet alleen uit huis omdat ‘het niet meer gaat’, ook bij hen is het soms gewoon tijd voor meer zelfstandigheid, op jezelf wonen. In alle gevallen blijft het vaak lastig voor ouders om hun kind los te laten. We doen het samen met de ouders, samen ontdekken we wat er nodig is”, vertelt Marieke Lambregts, orthopedagoog bij S&L Zorg.
Thuiskomen
Voor de jongere cliënten met een matige of lichte verstandelijke beperking is S&L Zorg de plek om thuis te komen na school, een veilig thuis. Daar kun je lekker bijkomen, op de bank hangen. Hier mag je je puberale gedrag laten zien, wat mede erg belangrijk is voor de ontwikkeling. Overdag, op school, bevinden ze zich in een ontwikkelgerichte omgeving; gericht op de toekomst in werk of andere dagbesteding. Kinderen met een ernstig verstandelijke (meervoudige) beperking gaan vaak overdag niet naar school, maar wel naar een andere locatie of ruimte waar dagbesteding geboden wordt.
Ontwikkeling
In de kinderjaren, maar zeker ook de jaren erna, kunnen mensen met een verstandelijke beperking aanzienlijk door-ontwikkelen. Er blijft altijd een bepaald plafond vanwege de verstandelijke vermogens op het gebied van cognitieve vaardigheden, maar er is veel mogelijk. Marieke: “Bij de jonge kinderen hebben we te maken met de hechting. Hierbij gaat het om het leren vertrouwen van je nieuwe verzorgers. Hen heb je nodig om op terug te kunnen vallen tijdens je leer- en ontwikkelproces. Je leert wie je bent als persoon en dat doe je in contact met anderen. De sociale contacten zijn dus belangrijk. Eerst wordt gekeken welke begeleidingsintensiteit er uiteindelijk nodig is. En welke woning daar het beste bij past. Ook werken we aan het bereiken van de maximale zelfstandigheid. Als daar de balans in gevonden is, blijft er ontwikkeling op bijvoorbeeld praktische vaardigheden. Voor kinderen met een ernstig verstandelijke meervoudige beperking blijft de zorgbehoefte en begeleidingsintensiteit groot. Door groei kan de zorgvraag ook steeds veranderen. En de ontwikkeling zit dan vaak in kleine dingen die veel betekenen, zoals het kunnen aangeven wat je wil eten.”
“Het is een mooie leeftijdsgroep. Je kunt ze nog bij zoveel dingen begeleiden en zien groeien.”
Intensieve zorg en een veilige omgeving voor kinderen
Onze locatie in Wouw heeft veel jonge bewoners. Ilse Schneiderberg, teamleider, en Titia Tolenaars, zorgcoördinator, vertellen ons over ‘hun bewoners’. Ilse: “Bij ons wonen zeer zorgintensieve kinderen, maar ook kinderen met een licht verstandelijke beperking. Het zijn uitersten, maar dit werkt heel goed. Onze jongste bewoner is acht jaar. Na hun achttiende stromen de meeste kinderen met een lichte beperking door naar een woonplek op Lambertijnenhof.” Titia: “Wanneer ouders een kind met een beperking hebben, en hierbij ondersteuning nodig hebben, begint het vaak bij thuisbegeleiding. Vanuit maatschappelijk werk en school wordt er verder gekeken, gezocht naar een geschikte plek. Zo komen kinderen vaak bij ons terecht.” “Het contact met ouders is veel intensiever bij jonge kinderen. Zij zitten midden in hun ontwikkeling en groei, waardoor je het echt met de ouders samen wil doen. Ouders mogen hier ook in- en uitlopen, een kopje koffie drinken, gezellig in de tuin zitten. Het is hun huis, en daar hoort vrij bezoek natuurlijk bij”, vult Ilse aan. Ze gaat verder: “Kinderen passen zich heel snel en goed aan. Zo lijken de meeste kinderen er geen moeite mee te hebben dat iemand anders dan papa of mama voor hen zorgt. Ze gaan er als vanzelf in mee, passen zich aan. Dat is mooi om te zien.”
Een grote groep kinderen gaat dagelijks vanuit Wouw naar school of naar een speciale dagvoorziening, zoals De Kameleon, Mytylschool, Pompon en Plataan. Titia: “Wij hebben veel contact met de scholen en denken mee over plannen. De ouders blijven hierin het belangrijkste. Het is de zorg, zij gaan naar de oudergesprekken. Soms sluiten we hierbij aan, of wij spreken met docenten in aparte gesprekken. Ook zijn de lijntjes kort. Wanneer er op school dingen zijn voorgevallen wordt er van school naar ons gebeld of gemaild en vice versa. Op die manier
kunnen we de kinderen zo goed mogelijk opvangen.”
“In de basis is de zorg voor alle cliënten bij S&L Zorg natuurlijk gelijk, maar het voelt anders bij kinderen. Ze zijn nog zo jong, extra afhankelijk. In Wouw kunnen we echt intensieve zorg bieden, maar bovenal een veilige omgeving voor kinderen van verschillende niveaus”, aldus Ilse.[/vc_column_text][vc_column_text]
Steeds meer jeugd op Lambertijnenhof
Op Lambertijnenhof wonen cliënten van verschillende cliëntgroepen en leeftijden. Op de woning van teamleider Marlies de Waal komen steeds meer jongeren wonen. “We zien de groep binnen deze woning rustig aan verjongen naar meer cliënten in de pubertijd. De jongere cliënt begeleiden is boeiend en uitdagend. Rond deze leeftijd hebben wij de ervaring dat ze nog heel veel kunnen leren, zichzelf kunnen ontplooien. Dus daar gaan we dan ook mee aan de slag. We willen het beste uit de cliënt halen en leggen de nadruk op wat ze kunnen. We vragen aan de cliënt: ‘Wat wil jij leren? Wat kun je al? Waar ben je goed in? Wat wil je beter kunnen?’ Dat varieert van je zelfstandig verzorgen tot een boodschap halen in de stad”, legt Marlies uit.
Op de woning wordt gewerkt met individuele mappen of kaarten, met daarin ontwikkelplannen om een doel van een cliënt te bereiken. “In deze mappen staat hoe een cliënt zich stap voor stap wil ontwikkelen. We maken de map samen met de cliënt. Dat kan bijvoorbeeld gaan van stap 1 zelfstandig uit bed komen met een wekker, tot stap 10 zelf een geurtje opdoen. Als alle stappen zijn behaald kijken we weer verder naar het volgende doel van een cliënt. Iedere cliënt heeft ook een eigen map, met zelfgekozen afbeeldingen. Zo is een map op maat gemaakt.”
“Naast de zorgcoördinator op de woning, die de extra zaken regelt, heeft iedere cliënt zijn eigen VPZ-er, verzorger persoonlijke zaken. Dat is een cliëntbegeleider waar je je afspraken mee maakt, vragen aan kunt stellen. En, natuurlijk kunnen cliënten ook bij andere cliëntbegeleiders terecht. Samen met de cliënt wordt gekeken of de vraag urgent is of dat deze kan wachten. De cliënt kan onder begeleiding de vraag ook op de mail zetten voor zijn/haar VPZ-er. Zo voorkomen we dat er te veel verschillende antwoorden en reacties naar de cliënt gaan. Dat is verwarrend. En het is gewoon fijn om iemand te hebben die extra tijd voor je vrij maakt.”
“Centraal staat het bij ons om zoveel mogelijk het ‘gewone’ leven te evenaren, normale dingen te doen. We begeleiden onze bewoners ook bij zaken als verliefd zijn, vaak gewoon in de vorm van tafelgesprekken. Vriendjes en vriendinnetjes mogen altijd blijven eten of langskomen. Dan zien we het proces en kunnen we begeleiden. Uiteindelijk zijn het gewoon pubers. Soms doen ze dwars en tegendraads of hebben ze ook hun ‘levensvragen’. Ze willen gewoon naar de bioscoop, een eigen voordeursleutel en kunnen pinnen in de winkel. Wanneer een cliënt dit beheerst, houdt de clientbegeleider zich op de achtergrond. Bij dit alles houden we natuurlijk rekening met hun ervaring en snap-vermogen. Met dit vermogen bedoel ik dat we kijken naar wat een cliënt begrijpt en wat er blijft hangen.”
Mytylschool
School voor speciaal onderwijs voor lichamelijk en meervoudig gehandicapte kinderen tot 20 jaar.
De Kameleon
School voor speciaal onderwijs voor kinderen met een verstandelijke beperking tot 20 jaar in Roosendaal en Bergen op Zoom.
William Schrikker
Gespecialiseerde jeugdzorg voor kinderen met een beperking en/of kinderen van ouders met een beperking. Vanuit Jeugdzorg wordt er doorverwezen naar voogden bij William Schrikker wanneer het gaat om een kind met een verstandelijke beperking.